مولتانی میتی (Multani Mitti) که به نام گل سرشور هم شناخته می‌شود، نوعی خاک رس غنی از مواد معدنی مانند منیزیم کلراید است. این ماده طبیعی از دیرباز به عنوان پاک‌کننده و شستشو‌دهنده پوست و مو به کار می‌رفته است. منشأ اصلی آن شهر مولتان در پاکستان است و امروزه علاوه بر مصارف کشاورزی، در صنایع آرایشی و بهداشتی نیز کاربرد گسترده‌ای دارد.
این خاک رس خاصیت جذب بالایی دارد و به دلیل توانایی پاکسازی عمیق، به نرم شدن پوست، کاهش لک‌ها و از بین بردن جوش‌های سرسیاه و سرسفید کمک می‌کند.
مولتانی میتی ترکیبی از آلومینیوم، سیلیکات و منیزیم است و ظاهری مشابه خاک رس معمولی دارد اما بافت آن نرم‌تر و قابلیت جذب آب در آن بیشتر است. این خاک در رنگ‌های متنوعی مثل سفید، سبز، زرد و قهوه‌ای یافت می‌شود. (خواص خاک رس برای پوست)
تحقیقات نشان می‌دهد که مولتانی میتی یک لایه‌بردار طبیعی است و با حذف سلول‌های مرده موجب درخشندگی پوست می‌شود. علاوه بر این:
به دلیل قدرت جذب بالای مولتانی میتی، مصرف مستقیم آن برای پوست خشک توصیه نمی‌شود و بهتر است همراه با مواد مغذی دیگر استفاده شود. حتی پوست‌های معمولی نیز نباید از این ماسک به‌طور مداوم استفاده کنند.
پیش از استفاده حتما تست حساسیت (۲۰ دقیقه روی بازو) انجام دهید.
ماسک را نباید نزدیک چشم و لب قرار داد.
ترکیب آن با موادی مانند گلاب، عسل، زردچوبه یا ماست می‌تواند خاصیت‌های متفاوتی ایجاد کند.
۱. ماسک لایه‌بردار برای پوست چرب
۱ قاشق غذاخوری مولتانی میتی + ۱ قاشق چای‌خوری گلاب
خمیر را روی پوست ماساژ دهید، ۱۵–۲۰ دقیقه بماند، سپس با آب ولرم بشویید.
۲. ماسک آبرسان برای پوست خشک
۱ قاشق غذاخوری مولتانی میتی + ۱ قاشق غذاخوری عسل
۱۵ دقیقه روی صورت بماند، سپس شسته و از مرطوب‌کننده (انتخاب بهترین مرطوب کننده) استفاده کنید.
۳. ماسک روشن‌کننده و درخشان‌کننده
مولتانی میتی + کشک + زردچوبه + گلاب: پوست را شاداب و روشن می‌کند.
یا ترکیب مولتانی میتی + آب گوجه + عسل + آبلیمو + شیر: شفافیت پوست را افزایش می‌دهد.
۴. ماسک ضد آکنه
مولتانی میتی + چوب صندل (پودر یا روغن) + آب یا گلاب: التهاب آکنه را کاهش می‌دهد.
یا ترکیب مولتانی میتی + آبلیمو + گلاب: کنترل چربی اضافی و جوش‌ها (جوش را اینگونه درمان کنید)
۵. ماسک تقویتی
مولتانی میتی + خمیر برگ گیاه چریش + زردچوبه: تقویت‌کننده و محافظ پوست.
۶. اسکراب خانگی
مولتانی میتی + جو دوسر + زردچوبه + گیاه چریش به عنوان لایه‌بردار بدن در حمام.
۷. ماسک نرم‌کننده
مولتانی میتی + شیر + پودر بادام: برای نرمی و لطافت پوست.
۸. ماسک ضد لک
مولتانی میتی + آب گوجه فرنگی + چوب صندل + زردچوبه: کمک به کاهش لک و تیرگی‌ها.
یا مولتانی میتی + نعنا + ماست: روشن‌کننده و کمرنگ‌کننده لک‌ها.
یا مولتانی میتی + پاپایا + عسل: یکنواخت‌کننده رنگ پوست.
یا مولتانی میتی + ماست + سفیده تخم‌مرغ: کاهش لک و افزایش استحکام پوست.
۹. ماسک ضد کک‌ومک
مولتانی میتی + پوره هویج + روغن زیتون: کاهش لک‌های ریز و اختلالات رنگدانه‌ای.
۱۰. ماسک ضد تیرگی و برنزه شدن
مولتانی میتی + آب نارگیل + شکر → بازگرداندن روشنی به پوست پس از آفتاب.
اگرچه این خاک ماده‌ای طبیعی و نسبتاً ایمن است، اما ممکن است در برخی افراد حساسیت پوستی، خارش یا قرمزی ایجاد کند. تماس آن با چشم‌ها می‌تواند موجب سوزش شدید شود. همچنین در موارد نادر استنشاق گرد آن موجب تحریک دستگاه تنفسی می‌شود.
نکته: در صورت بروز خارش شدید یا مشکلات تنفسی پس از مصرف، استفاده را قطع کرده و فوراً به پزشک مراجعه کنید.
