در میان انبوه مواد طبیعی، برخی از آنها به شدت دوست پوست ما هستند. شیباتر یکی از آنهاست که در این مقاله از نازخاتون با آن بیشتر آشنا میشویم.
فهرست مطالب
شیباتر چیست؟
شی باتر یا کره شی، یک روغن گیاهی است. این روغن دوست داشتنی از دانههای درخت شی در آفریقا استخراج میشود. این روغن جامد است و شکل کره مانندی دارد؛ برای همین به آن کره شی هم گفته میشود. ابتدا استفاده از این روغن بیشتر در جوامع آفریقایی شناخته شد، اما به مرور زمان، محبوبیت آن به کشورهای دیگر نیز گسترش یافته است تا همه از خواص آن برای درمان مشکلات پوست و مو بهرهمند شوند.
شیباتر چگونه به دست میآید؟
روش استخراج شی باتر بسیار جالب و ساده است. در ابتدا، مغز هسته میوه درخت شی جدا میشود و سپس آن را به شکل پودر درمیآورند و در آب جوش میگذارند. روغن از مواد مختلف جدا میشود و بر روی سطح آب جوش میآید. زمانی که آب خنک شود، کره به شکل جامد و سفید به دست میآید.
شیباتر از باستان تا امروز
استفاده از شی باتر به عنوان یک محصول مراقبتی برای پوست، به دوران باستانی مصر بازمیگردد. اولین زنی که از این ماده ارزشمند برای مراقبت از پوست خود استفاده کرد، ملکه کلئوپاترا بود. تاریخنگاران معتقدند که راز زیبایی او به دلیل بهرهگیری از خواص منحصر به فرد کره شی خالص و طبیعی بوده است.
خواص شیباتر
استفاده از شی باتر به عنوان یک ماده آرایشی و مراقبتی از قرنها پیش ادامه داشته است. اگرچه در ایران نام این روغن اخیراً شناخته شده است، اما بومیان آفریقا از خواص آن قرنهاست بهره میبرند. دلیل اصلی این موضوع، وجود غنیترین منابع ویتامینها و اسیدهای چرب در این روغن است. ترکیباتی که در شی باتر استفاده میشوند، آن را به یک محصول بینظیر برای مراقبت از پوست و مو تبدیل کردهاند. بیشترین کاربرد این روغن در تراپی و مراقبت از پوست و مو است.
شیباتر یک ضد التهاب قوی
بومیان آفریقا به دلیل خاصیت ضد التهابی بالای شی باتر، از آن به عنوان درمانی برای افراد مبتلا به اگزما استفاده میکنند. زمانی که این روغن بر روی پوست استفاده میشود، میزان ترشح سیتوکینها و سایر عواملی که منجر به التهاب میشوند، کاهش مییابد. به همین دلیل، تحریکات ناشی از شرایط محیطی مانند خشکی هوا و اگزما با استفاده از این روغن به حداقل ممکن کاهش مییابد.
شیباتر ضد قارچ و باکتری
از شناخت خاصیت ضد باکتریایی شیباتر زمان زیادی نمیگذرد. امروزه از آن به عنوان یک درمان موثر برای آکنه و جوش های باکتریایی استفاده میشود. این روغن به سرعت در پوست جذب میشود و لایه خارجی پوست را محکم میکند، جلوی خشکی آن را میگیرد و تعادل مناسبی در سطح چربی پوست ایجاد میکند. این ویژگی باعث میشود که ورود باکتریهای موجب آکنه به پوست را کاهش داده و حتی در برخی موارد کمک به از بین بردن جای جوش های قبلی میکند. همچنین، شیباتر موثر در درمان عفونتهای قارچی پوست است، اگرچه تمامی انواع عفونتهای قارچی را نمیتوان با این روغن از بین برد، اما میتواند عفونتهایی که معمولاً در پوست ورزشکاران ایجاد میشود را تسکین دهد.
شیباتر پوست را چرب نمیکند
استفاده از شی باتر به شما کمک میکند تا پوستتان را مرطوب نگه دارید، اما باعث چرب شدن آن نمیشود. این روغن حاوی سطوح بالایی از اسیدهای چرب مانند اسید لینولئیک و اولئیک است. این دو اسید چرب با هم تعامل میکنند و باعث افزایش قدرت جذب شی باتر در پوست میشوند، در عین حال از ایجاد چربی اضافی در سطح پوست جلوگیری میکنند.
شیباتر یک آنتی اکسیدان قوی
شی باتر دارای مقادیر قابل توجهی ویتامین A و E است که آن را به یک منبع قدرتمند از آنتیاکسیدانها تبدیل میکند. آنتیاکسیدانها نقش مهمی در کنترل فعالیت رادیکالهای آزاد و واکنشهای اکسیدانت دارند؛ این عوامل باعث به تعویق انداختن نشانههای پیری میشوند و از ایجاد چین و چروکهای پوستی جلوگیری میکنند.
دوست کلاژن
این ماده عجیب، فرآیند تخریب ساختار کلاژن پوست را متوقف میکند. شی باتر، حاوی تری ترپن است که به طور طبیعی باعث توقف این فرآیند تخریبی میشود. این روغن گیاهی با نگهداری و تقویت رشتههای کلاژنی، از ایجاد چین و چروک در پوست جلوگیری میکند.
از بین بردن شوره سر
اگر با مشکلاتی مانند پوسته ریزی یا شوره سر مواجه هستید، خواص آرامبخش و ضد باکتریایی شی باتر ممکن است به درمان این مشکلات پوست سر کمک کند. برای استفاده از این روغن، موهایتان را به چند بخش تقسیم کرده و مقداری از کره شی را برداشته و با حرکات دایرهای، آن را به آرامی روی پوست سرتان ماساژ دهید. توصیه میشود هفتهای دو تا سه بار از این روش استفاده کنید تا به نتایج مطلوب دست یابید.
تسکین نیش برخی حیوانات
بر اساس تجربیات شخصی، استفاده از شی باتر ممکن است در کاهش تورم ناشی از گزیدگی حشرات، به ویژه نیش زنبور، موثر باشد. با این حال، هنوز تحقیقات بالینی کافی در این زمینه انجام نشده است و توصیهها بر اساس شواهد و تجربیات فردی ارائه شده است. در هر صورت، در صورت گزیدگی حشرات، اولویت شما باید مراجعه به یک پزشک متخصص باشد. زیرا تنها پزشک میتواند نوع گزش حشرهای را تشخیص داده و به شما راهنمایی در مورد درمان مناسب را ارائه کند. بعضی از گزشها ممکن است دارای سمی باشند و از طریق درمانهای خانگی، نباید تلاش برای از بین بردن اثرات آنها صورت گیرد.
عوارض شیباتر
استفاده از کره شی باتر به طور کلی معمولاً بیخطر است. اما افرادی که به آجیل و دانههای مغذی مانند فندق، گردو، بادام و مواد مشابه حساسیت دارند، باید مراقب باشند. زیرا در این شرایط، احتمال بروز واکنشها و حساسیتهای پوستی وجود دارد. با این حال، آلرژی موضعی به شی باتر امری بسیار نادر است.
برای حصول اطمینان و جلوگیری از هرگونه عارضه جانبی، به این افراد توصیه میشود قبل از استفاده، حتماً به پزشک مراجعه کرده و تست پچ انجام دهند.
تاکنون گفته شده که شی باتر ممکن است منافذ پوستی را مسدود کند؛ اما این نظریه هنوز موضوع اختلاف نظر است و هیچ مدرک علمی محکمی برای اثبات آن وجود ندارد. به علاوه، تحقیقات نشان داده است که شی باتر بهطور طبیعی رفتاری مشابه روغنهای طبیعی پوست ما را تقلید میکند و نمیتواند منافذ پوستی را در شرایط عادی مسدود کند.