جوش معمولاً در اثر ترکیبی از چند عامل مختلف ایجاد می‌شود. مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
۱. ترشح بیش‌ازحد چربی (سبوم)
غدد سباسه که در لایه‌های زیرین پوست قرار دارند، وظیفه تولید چربی برای حفظ رطوبت و نرمی پوست را بر عهده دارند. اما در برخی شرایط مانند تغییرات هورمونی یا ژنتیکی، این غدد بیش‌ازحد فعال می‌شوند و چربی اضافی تولید می‌کنند. این سبوم مازاد در ترکیب با سلول‌های مرده پوست، منافذ را مسدود کرده و زمینه را برای ایجاد جوش فراهم می‌سازد.
۲. آلودگی‌ها و میکروب‌ها
محیط‌های آلوده، استفاده از لوازم آرایشی نامناسب یا تماس مداوم پوست با دست‌های آلوده باعث تجمع میکروب‌ها و باکتری‌ها در منافذ پوست می‌شود. باکتری «پروپیونی‌باکتریوم» یکی از اصلی‌ترین عواملی است که در ایجاد التهاب و تشدید جوش نقش دارد.
۳. تغییرات هورمونی
دوران بلوغ، قاعدگی، بارداری و حتی یائسگی از جمله دوره‌هایی هستند که سطح هورمون‌های بدن دچار نوسان می‌شود. این تغییرات هورمونی می‌تواند فعالیت غدد چربی را افزایش داده و به بروز آکنه منجر شود.
جوش و آکنه در دروان بلوغ
۴. سبک زندگی و تغذیه
مصرف غذاهای چرب و سرخ‌کردنی، نوشیدنی‌های شیرین، استرس مداوم، کم‌خوابی و استعمال دخانیات همگی از عواملی هستند که احتمال بروز جوش و آکنه را بیشتر می‌کنند. در مقابل، داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند نقش مهمی در کنترل جوش‌ها داشته باشد.
جوش معمولاً یک ضایعه پوستی محدود و مجزا است، در حالی‌که آکنه نوعی بیماری پوستی محسوب می‌شود که شامل بروز هم‌زمان چندین جوش چرکی و التهابی در یک ناحیه است. جوش بیشتر به‌عنوان یک علامت موقت و ساده شناخته می‌شود و معمولاً با رعایت بهداشت یا درمان‌های موضعی برطرف می‌گردد، اما آکنه حاصل یک چرخه مداوم انسداد منافذ، رشد باکتری و التهاب بوده و به‌دلیل شدت و گستردگی، نیازمند درمان‌های تخصصی و طولانی‌مدت زیر نظر پزشک است.
آشنایی دقیقتر با تفاوت‌های جوش و آکنه
یکی از رایج‌ترین روش‌های کنترل آکنه استفاده از داروهاست. این داروها می‌توانند به‌صورت خوراکی یا موضعی تجویز شوند:
در کنار داروها، برخی تکنیک‌های کلینیکی نیز در درمان جوش بسیار مؤثر هستند:
بسیاری از افراد تمایل دارند از روش‌های طبیعی برای درمان جوش استفاده کنند. گیاهانی مانند چای سبز، آلوئه‌ورا، روغن درخت چای و زردچوبه خواص ضدالتهابی و آنتی‌باکتریالی دارند که می‌توانند به کاهش جوش کمک کنند. البته باید توجه داشت که اثرگذاری این روش‌ها در مقایسه با داروها محدودتر است.
روغن‌های گیاهی به دلیل دارا بودن ترکیبات ضدالتهابی، آنتی‌اکسیدانی و ضدباکتریایی، یکی از ساده‌ترین و کاربردی‌ترین روش‌های خانگی برای کاهش جوش‌های صورت به شمار می‌روند. این روغن‌ها علاوه بر اثرات درمانی، معمولاً عوارض جانبی کمی دارند و به راحتی قابل استفاده هستند.
روغن درخت چای
روغن درخت چای یکی از شناخته‌شده‌ترین درمان‌های طبیعی برای جوش است. این روغن به دلیل داشتن خواص ضدمیکروبی و ضدالتهابی می‌تواند التهاب جوش‌ها را کاهش دهد و از رشد باکتری‌های مولد جوش جلوگیری کند. همچنین در مواردی که بدن به آنتی‌بیوتیک‌های پوستی مقاوم شده باشد، روغن درخت چای به‌عنوان یک جایگزین طبیعی بسیار مؤثر عمل می‌کند.
روش مصرف: از آنجایی که روغن درخت چای غلظت بالایی دارد، باید قبل از مصرف آن را رقیق کنید. بهترین روش، ترکیب یک قطره روغن درخت چای با ۹ قطره آب است. سپس می‌توانید با استفاده از پنبه یا قطره‌چکان، محلول را روی جوش‌ها بزنید و پوست را به مدت ۲ تا ۳ دقیقه به آرامی ماساژ دهید تا جذب شود.
روغن فندق جادوگر
فندق جادوگر گیاهی بومی آمریکای شمالی است که روغن آن از پوست و برگ‌های گیاه استخراج می‌شود. این روغن سرشار از تانن‌ها است؛ ترکیباتی که توانایی زیادی در کاهش التهاب و نابودی باکتری‌ها دارند. به همین دلیل، استفاده از آن می‌تواند به بهبود جوش‌های ملتهب و کاهش قرمزی پوست کمک کند.
روش مصرف:
روغن نارگیل
روغن نارگیل علاوه بر خاصیت آبرسانی قوی، دارای ترکیبات ضدباکتری و ضدالتهاب است که به درمان جوش‌های فعال و کاهش جای آکنه کمک می‌کند. همچنین استفاده از آن می‌تواند قرمزی و التهاب ناشی از جوش را به‌طور محسوسی کاهش دهد.
روش مصرف: ابتدا پوست صورت را با شوینده ملایم بشویید. سپس چند قطره روغن نارگیل را روی پوست بزنید و به آرامی ماساژ دهید. پس از چند ساعت، پوست را شست‌وشو دهید و خشک کنید.
بخور دادن یکی از روش‌های قدیمی و مؤثر برای پاکسازی پوست است. بخار آب باعث باز شدن منافذ پوستی شده و به خروج سموم، چربی‌های اضافه و آلودگی‌های انباشته کمک می‌کند. به این ترتیب از انسداد منافذ و تشکیل جوش جلوگیری می‌شود.
روش استفاده: یک ظرف بزرگ را از آب داغ پر کنید. صورت خود را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در فاصله‌ای نزدیک به بخار آب قرار دهید. دقت کنید که حرارت آب خیلی زیاد نباشد تا پوست آسیب نبیند. پس از پایان کار، صورت خود را با آب سرد شست‌وشو داده و حتماً از یک مرطوب‌کننده مناسب استفاده کنید.
لایه‌برداری پوست یا همان اسکراب، یکی از روش‌های مؤثر برای جلوگیری از ایجاد جوش‌های جدید است. این کار با حذف سلول‌های مرده، باز کردن منافذ بسته و تحریک کلاژن‌سازی، به بهبود ظاهر پوست و شفافیت آن کمک می‌کند.
طرز تهیه اسکراب خانگی:
این روش‌ها بیشتر به‌عنوان مکمل درمان‌های اصلی توصیه می‌شوند.
این نوع جوش‌ها ناشی از انسداد منافذ پوست هستند. پاکسازی حرفه‌ای توسط متخصص یا استفاده از محصولات حاوی سالیسیلیک اسید می‌تواند به رفع آن‌ها کمک کند. (جوش سر سیاه چیست)
این جوش‌ها معمولاً دردناک و قرمز هستند و نیاز به درمان دارویی جدی‌تر مانند آنتی‌بیوتیک‌ها دارند.
این نوع آکنه به‌سختی تخلیه می‌شود و اغلب باعث درد می‌گردد. درمان دارویی یا روش‌هایی مانند لیزر و تزریق کورتون می‌تواند مؤثر باشد.
یکی از شایع‌ترین انواع آکنه است که معمولاً در اثر تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود و به‌مرور زمان کاهش می‌یابد. با این حال، درمان مناسب می‌تواند از باقی ماندن جای جوش جلوگیری کند.
جمع‌بندی
نازخاتون: جوش صورت یک مشکل پوستی رایج است که می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. انتخاب بهترین روش درمانی نیازمند شناخت نوع جوش و مراجعه به پزشک متخصص است. درمان‌های دارویی، روش‌های پزشکی و زیبایی، گیاهی و حتی خانگی همگی می‌توانند در بهبود آکنه مؤثر باشند، به شرطی که به‌طور صحیح و علمی انتخاب شوند.
در نهایت، رعایت سبک زندگی سالم و پیشگیری از عوامل تشدیدکننده، نقش مهمی در داشتن پوستی شفاف و سالم دارد.
