با آغاز فصل پاییز و سردتر شدن هوا، بسیاری از افراد تغییراتی را در پوست خود احساس می‌کنند؛ از خشکی و زبری گرفته تا پوسته‌پوسته شدن و خارش‌های مزمن. دلیل این اتفاق ساده است: کاهش رطوبت هوا و تغییر دما، باعث می‌شود آب درون لایه‌های سطحی پوست تبخیر شود و سد دفاعی پوست (که همان لایه‌ی چربی طبیعی است) کارایی خود را از دست بدهد. در این میان استفاده مداوم از وسایل گرمایشی، کاهش رطوبت محیط و دوش گرفتن با آب داغ نیز این مشکل را تشدید می‌کنند.
بنابراین اگر بخواهیم پوستی سالم، لطیف و شاداب در طول پاییز و زمستان داشته باشیم، لازم است روتین مراقبتی پوست خود را متناسب با این فصل‌ها تنظیم کنیم. در ادامه، به‌صورت گام‌به‌گام با مهم‌ترین اصول و بایدها و نبایدهای مراقبت از پوست در فصول سرد آشنا می‌شویم.
مهم‌ترین اقدامی که در روزهای خشک فصل سرد سال باید انجام داد، مرطوب‌سازی منظم پوست است. وقتی پوست رطوبت خود را از دست می‌دهد، خاصیت کشسانی‌اش کاهش می‌یابد و در نتیجه خطوط ریز، چروک‌های سطحی و پوسته‌ریزی ظاهر می‌شوند.
برای مقابله با این وضعیت، استفاده از مرطوب‌کننده‌های غنی و متناسب با نوع پوست توصیه می‌شود. پوست‌های خشک بهتر است از کرم‌هایی حاوی هیالورونیک اسید، سرامیدها و شی‌باتر استفاده کنند، در حالی که پوست‌های چرب یا مختلط می‌توانند از لوسیون‌های سبک حاوی گلیسیرین یا آلوئه‌ورا بهره ببرند.
نکته طلایی این است که مرطوب‌کننده را بلافاصله پس از شستن صورت یا استحمام و زمانی که پوست هنوز کمی نم‌دار است، استفاده کنید تا رطوبت درون پوست حفظ شود. البته باید تعادل را رعایت کرد، زیرا مصرف بیش از حد کرم‌های سنگین ممکن است منافذ پوست را مسدود کرده و جوش ایجاد کند.
قرار گرفتن مستقیم در معرض باد سرد می‌تواند رطوبت طبیعی پوست را در مدت کوتاهی از بین ببرد. بیرون رفتن بدون محافظ مناسب، به‌ویژه در روزهای بادی، باعث ترک‌خوردگی لب‌ها و حتی التهاب گونه‌ها می‌شود.
برای جلوگیری از این مشکلات، استفاده از دستکش، شال گردن و کلاه هنگام خروج از منزل بسیار مفید است. این وسایل نه تنها بدن را گرم نگه می‌دارند، بلکه به عنوان سپری فیزیکی از پوست در برابر هوای خشک محافظت می‌کنند.
در خانه نیز باید مراقب باشید. گرمای خشک بخاری یا شوفاژ، هوای محیط را از رطوبت تهی می‌کند. راهکار مؤثر، استفاده از دستگاه بخور یا مرطوب‌کننده هوا است. تنظیم دما در حد متعادل (بین ۲۰ تا ۲۲ درجه سانتی‌گراد) و اضافه کردن چند گیاه آپارتمانی به فضا می‌تواند به حفظ رطوبت طبیعی هوا کمک کند.
شاید دوش آب داغ در هوای سرد لذت‌بخش باشد، اما برای پوست یکی از مضرترین کارهاست. آب داغ چربی محافظ پوست را از بین می‌برد و سبب التهاب، قرمزی و خشکی می‌شود. متخصصان پوست توصیه می‌کنند که از آب ولرم برای استحمام استفاده کنید و زمان دوش گرفتن را به حداکثر ۱۰ دقیقه کاهش دهید.
پس از حمام نیز پوست را با حوله به آرامی خشک–تماسی کنید (نه مالشی) و بلافاصله کرم یا لوسیون مرطوب‌کننده بزنید. این کار کمک می‌کند آب باقی‌مانده در لایه‌های سطحی پوست قفل شود و از تبخیر سریع آن جلوگیری گردد.
در پاییز و زمستان، به‌دلیل کاهش رطوبت، پوست تمایل بیشتری به پوسته‌پوسته شدن دارد. انباشته شدن سلول‌های مرده، باعث می‌شود پوست کدر و زبر به‌نظر برسد. لایه‌برداری ملایم با اسکراب‌های طبیعی یا محصولات حاوی AHA و BHA می‌تواند این سلول‌های مرده را از بین ببرد و مسیر تنفس پوست را باز کند.
اما باید مراقب بود که در فصل سرد زیاده‌روی در لایه‌برداری نکنید، زیرا ممکن است پوست تحریک شده و احساس سوزش و خشکی تشدید گردد. یک تا دو بار در هفته، با محصولات ملایم و بدون ذرات زبر، کفایت می‌کند. پس از لایه‌برداری نیز حتماً از مرطوب‌کننده استفاده نمایید تا سد پوستی دوباره تقویت شود.
یکی از باورهای نادرست این است که ضدآفتاب فقط برای تابستان لازم است. واقعیت این است که اشعه‌ی فرابنفش در تمام طول سال وجود دارد، حتی زمانی که خورشید پشت ابر پنهان است. این اشعه می‌تواند باعث پیری زودرس، لک‌های پوستی و حتی سرطان پوست شود.
در نتیجه، در روزهای پاییزی نیز استفاده از ضدآفتاب با SPF حداقل ۳۰ ضروری است. اگر زمان زیادی در فضای باز می‌گذرانید، هر دو تا سه ساعت آن را تمدید کنید. ضدآفتاب‌های دارای ترکیبات مرطوب‌کننده برای فصل‌های سرد گزینه‌ی ایده‌آلی هستند.
گرچه در فصل‌های سرد احساس تشنگی کمتر می‌شود، اما بدن همچنان به آب نیاز دارد. نوشیدن ۴ تا ۶ لیوان آب در روز برای حفظ عملکرد طبیعی سلول‌ها ضروری است. کم‌آبی بدن به سرعت خود را روی پوست نشان می‌دهد؛ پوست بی‌روح، کشیده و خسته.
افزون بر آب، مصرف مواد غذایی آبرسان مانند خیار، کاهو، هندوانه (در تابستان) و در فصل سرد، مرکبات، سیب و سبزیجات برگ سبز نیز کمک‌کننده است.
مواد غذایی سرشار از ویتامین C و E مانند پرتقال، فلفل دلمه‌ای، بادام و آووکادو نقش مهمی در تولید کلاژن و حفظ رطوبت پوست دارند. همچنین مصرف اُمگا ۳ از طریق ماهی، گردو یا بذر کتان به تقویت لایه چربی محافظ پوست کمک می‌کند.
دست‌ها یکی از اولین بخش‌های بدن هستند که در پاییز و زمستان دچار خشکی می‌شوند. شست‌وشوی مکرر برای پیشگیری از بیماری‌ها، باعث از بین رفتن چربی طبیعی پوست دست می‌گردد.
برای محافظت از آن‌ها، از کرم دست غنی و فاقد عطر بعد از هر شست‌وشو استفاده کنید و هنگام کار با مواد شوینده حتماً دستکش بپوشید. استفاده از روغن‌هایی مانند روغن بادام یا نارگیل نیز برای نرم کردن کوتیکول ناخن‌ها بسیار مفید است.
پوست لب‌ها و دور چشم بسیار نازک‌تر از سایر قسمت‌های صورت است و فاقد غدد چربی می‌باشد؛ به همین دلیل در فصل سرد به سرعت خشک می‌شوند.
برای لب‌ها از بالم‌های حاوی موم زنبور، شی‌باتر یا روغن جوجوبا استفاده کنید و از عادت خیس کردن لب با زبان خودداری نمایید.
برای پوست دور چشم، از کرم‌های رطوبت‌رسان حاوی هیالورونیک اسید و پپتیدها بهره ببرید تا از بروز چین‌وچروک زودرس جلوگیری شود. استفاده از کمپرس سرد چای سبز یا خیار نیز به رفع پف و خستگی چشم کمک می‌کند.
ویتامین C یکی از مؤثرترین ترکیبات برای درخشش و جوانی پوست است. این ویتامین علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن، در ترمیم بافت پوست و افزایش تولید کلاژن نقش اساسی دارد.
در فصول سرد، میزان تابش خورشید کمتر است، اما آسیب‌های ناشی از اشعه UV هنوز وجود دارد. ویتامین C به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی، پوست را در برابر این اشعه محافظت کرده و لک‌های تیره را کاهش می‌دهد.
می‌توانید از سرم‌های حاوی ویتامین C در روتین مراقبت روزانه خود استفاده کنید و در کنار آن، مصرف خوراکی‌هایی چون پرتقال، کیوی، فلفل قرمز و بروکلی را افزایش دهید.
سلامت پوست فقط به کرم‌ها و ماسک‌ها وابسته نیست. خواب کافی (حداقل ۷ ساعت در شبانه‌روز) به ترمیم سلولی و بازسازی کلاژن کمک می‌کند. استرس و بی‌خوابی باعث افزایش هورمون کورتیزول می‌شود که خود عاملی برای بروز جوش و التهاب پوستی است.
ورزش منظم، حتی پیاده‌روی روزانه در هوای خنک پاییزی، گردش خون را افزایش می‌دهد و پوست را شفاف‌تر می‌سازد. همچنین پرهیز از سیگار و الکل، که هر دو باعث خشکی و پیری زودرس پوست می‌شوند، از مهم‌ترین توصیه‌های فصول سرد است.
جمع‌بندی: با تغییر فصل، روتین مراقبت از پوست را تغییر دهید
فصل پاییز و زمستان اگرچه با هوایی خنک و دلپذیر همراه است، اما می‌تواند برای پوست چالشی جدی باشد. کاهش رطوبت، بادهای سرد و گرمای خشک وسایل گرمایشی همگی دست‌به‌دست هم می‌دهند تا پوست را دهیدراته کنند.
اما خبر خوب این است که با چند تغییر ساده در سبک زندگی و روتین مراقبت روزانه، می‌توان این مشکلات را به حداقل رساند:
مرطوب‌کننده‌ی مناسب، نوشیدن آب کافی، استفاده از ضدآفتاب، پرهیز از آب داغ، تغذیه‌ی سالم و خواب کافی، همگی کلیدهای طلایی برای داشتن پوستی شاداب در روزهای سرد سال هستند.
مطالعه بیشتر: آرایش در فصل پاییز
